มะเร็ง คือ สภาวะที่เซลล์ในร่างกายมีการเปลี่ยนแปลงตนเองไปในทางที่เป็นอันตราย พร้อมจะมีการแพร่กระจาย และลามเข้าไปสู่เนื้อเยื่ออื่น และกระจายตัวไปได้ไกล มะเร็งลำไส้ใหญ่ คือ มะเร็งที่เกิดที่ส่วนลำไส้ใหญ่จนถึงปลายส่วนที่ติดกับทวารหนัก โดยมากเริ่มจากติ่งเนื้อขนาดเล็ก ๆ ก่อนที่จะขยายขนาด การมีติ่งเนื้อในลำไส้ใหญ่สามารถถ่ายทอดทางพันธุกรรม และเมื่ออายุมากขึ้นติ่งเนื้อนี้อาจจะกลายเป็นมะเร็งได้

อุบัติการณ์ มักพบในคนที่อายุมากกว่า 50 ปีขึ้นไป และพบมากเป็นอันดับ 3 ของมะเร็งทั้งหมดในทั้งชายและหญิง พบมากในอเมริกาเหนือ ออสเตรเลีย ยุโรปเหนือ ในไทยพบมากเป็นอันดับ 3 ของมะเร็งในชาย และอันดับ 5 ของมะเร็งในหญิง พ่อแม่พี่น้องลูกเป็นโรคนี้ 1 คน มีความเสี่ยง 2-3 เท่า

อาการที่พบ คือ ท้องผูก ท้องเสีย หรือมีลักษณะของอุจจาระที่เปลี่ยนไป เช่น การถ่ายเป็นเลือด ถ่ายไม่สุด อาจมีปวดท้อง แน่นอึดอัดบริเวณท้องเหมือนมีแก๊สในท้อง ในระยะหลัง ๆ มักจะมีน้ำหนักลดลงโดยไม่ทราบสาเหตุ อ่อนเพลีย เหนื่อยง่าย

สาเหตุ โดยมากไม่ทราบแน่ชัด แต่อาจพบร่วมกับการกลายพันธุ์ของยีน การรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง และกากใยอาหารต่ำ การอักเสบของลำไส้ หรือพวกที่มีแผลเรื้อรัง เช่น Crohn’s Disease การที่ไม่ค่อยได้ออกกำลังกาย การสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์ เบาหวานและโรคอ้วน การรับการฉายแสงในการรักษามะเร็งบริเวณช่องท้อง

การวินิจฉัย จากอาการท้องผูก ท้องเสีย ถ่ายผิดปกติ การตรวจเลือดดูระดับของ CEA ซึ่งเป็นสารที่ถูกสร้างขึ้น เมื่อ ร่างกายเป็นมะเร็ง และยังใช้ในการติดตามการรักษาของโรคในภายหลังได้

การป้องกัน

• การลดอาหารเนื้อแดง เนื้อที่ผ่านกระบวนการ เนื้อสัตว์ที่ผ่านการทอด ปิ้ง หรือย่าง อาหารเค็มหรือหมักดอง อาหารที่มีแป้ง หรือไขมันสูง รวมทั้งลดแอลกอฮอล์และสูบบุหรี่ ทานผักผลไม้ที่มีความหลากหลาย มีกากใย เพื่อช่วยการขับถ่าย และมีสารต้านอนุมูลอิสระในผักผลไม้ที่จะช่วยต้านการเกิดโรคมะเร็ง
• การออกกำลังกายสม่ำเสมอ เลือกกิจกรรมที่ร่างกายได้เคลื่อนไหวอย่างน้อย 30 นาทีต่อวัน การควบคุมน้ำหนักไม่ให้อ้วน
• การทานยา Aspirin อาจช่วยลดอุบัติการณ์ของมะเร็งลำไส้ใหญ่ โดยทาน 300-1200 มิลลิกรัม เป็นเวลา 5 ปี จะลดความเสี่ยงได้ 37% หากทานต่อเนื่อง 10 ปี จะลดความเสี่ยงได้ 74% (ทานมากกว่า 300 มิลลิกรัม) ซึ่งจะใช้เฉพาะในรายที่มีความเสี่ยงสูง
• การตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่ก่อนอายุ 50 ปี ในกลุ่มเสี่ยง คือ คนที่มีคนในครอบครัวเป็นโรคนี้ และตรวจ อย่างสม่ำเสมอ ด้วยการตรวจหาเลือดในอุจจาระ การเอกซเรย์ลำไส้ใหญ่ การส่องกล้องตรวจ และการตรวจ

CEA